Początki rasy psów xoloitzcuintle, którą od tej pory będziemy nazywać po prostu xolo, są bardzo stare, mówimy o być może jednym z najstarszych psów, jakie kiedykolwiek znano i który pozostał niezmieniony przez cały czas.
Jego historia jest bardzo smutna. Został wyhodowany przez starożytnych Azteków, którzy wykorzystywali go na wiele sposobów. Istnieją i były jeszcze wtedy 3 wielkości, pierwsze dwa większe służyły do pilnowania, mniejsze do towarzystwa. Ale niestety nie były to jedyne zastosowania, jakie starożytni Aztekowie mieli dla nich w zanadrzu.
Były one również hodowane dla ich mięsa, w rzeczywistości mówi się, że mięso xolo było powszechnie podawane na bankietach weselnych, ale jeszcze bardziej okrutne, ponieważ pies ten był uważany przez starożytnych za „wysłannika Boga”, lub „xolotl”, który następnie dał nazwę rasy, wierzyli, że misja tego zwierzęcia było towarzyszyć duszom zmarłych do ich wiecznego domu. W tym celu wkładano je żywcem do grobu mistrza, a ta okrutna praktyka niemal doprowadziła do wyginięcia gatunku.
Uważano je za psy magiczne i stosowano jako lekarstwo na reumatyzm, artretyzm i wszelkie choroby; wierzono, że jeśli psy te spały przez trzy lub cztery noce w łóżku chorej osoby, choroba przenosiła się z tej osoby na psa i w ten sposób była leczona. Były to tylko przesądy bardzo prymitywnych ludów, które również składały je w ofierze bogom, a szczególnie bogu Xoloti, który przedstawiany był z głową psa.
Uważa się, że do końca XIX wieku dotarło bardzo niewiele egzemplarzy. W 1954 r. sfinansowano dużą ekspedycję do dżungli stanu Guerrero, obszaru w południowo-zachodniej części Meksyku, w celu przeprowadzenia spisu rasy i wdrożenia programu ochrony. Podczas tej ekspedycji udało im się znaleźć kilkanaście nagich psów żyjących na wolności i to właśnie te osobniki posłużyły do ponownego zasiedlenia rasy. Projekt zakończył się sukcesem i pies Xolo powrócił do życia w Meksyku, a nawet przekroczył granice sąsiednich stanów. Od 2016 roku został uznany za dziedzictwo kulturowe i symbol miasta Meksyk. Jest wspaniałym towarzyszem, idealnym na wystawy, zawody agility i obedience, a także wykorzystywany jest w pet-terapii.
Charakterystyka rasy xoloitzcuintle lub meksykańskich psów nagich
Charakter tej rasy psów jest czuły, spokojny, ale także szlachetny i powściągliwy. Jest bardzo przywiązany do swojego właściciela i rodziny, jest również bardzo terytorialny, co czyni go doskonałym psem stróżującym. Ze względu na trzy rozmiary, dwa większe psy najlepiej nadają się do tego zadania, ale mniejszy, choć jest bardziej psem do towarzystwa, również bardzo dobrze służy jako wartownik. Jest to pies bardzo szybko poruszający się, a także dość aktywny, choć niezbyt aktywny. Wymaga kilku codziennych wyjść na spacer lub pobiegać, ale nic więcej.
Z tego powodu nadaje się również dla osób starszych, rzeczywiście można powiedzieć, że jest to również pies salonowy, który doskonale czuje się na kanapie, co nie umniejsza faktu, że jest w stanie wykonać wiele czynności, nawet tych wymagających.
W stosunku do członków rodziny jest spokojny, ale w obecności obcych staje się nieufny i nieśmiały, z tego powodu konieczna jest praca nad socjalizacją od szczenięctwa. Dobrze dogaduje się z innymi psami i zazwyczaj żyje z nimi spokojnie, natomiast z kotami jest nieco trudniej, ale jeśli się z nimi wychowa, nie powinno być problemów.
Jest doskonały jako pies do towarzystwa, a także jako pies stróżujący i nigdy nie jest agresywny. Jest on często używany na wystawach psów i dla jego dobrego charakteru w pet-terapii. Jest to wrażliwy i słodki pies, który chce tylko zadowolić swojego właściciela. Bardzo cierpi z powodu samotności, więc nie jest odpowiedni dla tych, którzy są mało w domu, ani nie jest odpowiedni do przebywania na zewnątrz dużo, ponieważ cierpi zarówno na zimno i ciepło.
Wygląd rasy xoloitzcuintle lub meksykańskich psów nagich
Istnieją trzy rozmiary dla tej rasy, począwszy od małych, poprzez średnie, aż do dużych. Standardowy, który jest największy, mierzy od 45 do 55 centymetrów w kłębie i waży od 11 do 20 kilogramów, pośredni o wysokości w kłębie od 35 do 45 centymetrów i wadze od 7 do 15 kilogramów oraz miniaturowy o wysokości w kłębie od 25 do 35 centymetrów i wadze od 2,3 do 7 kilogramów.
Jego budowa fizyczna jest bardzo harmonijna i o dobrych proporcjach, jest długi i muskularny. Szyja jest wygięta w łuk, bardzo dumna, delikatna, ale mocna i dobrze wyważona, ogon jest osadzony nisko i jest długi, cienki i ma kilka kudłatych włosów. Łapy są długie i muskularne, dobrze ustawione i ze szczególnie dobrze rozwiniętymi tylnymi kończynami, stopy są szerokie i mają doskonałą przyczepność do podłoża. Ma elegancki, miękki chód z długimi wykrokami; kłus jest szybki i łatwy, z wysoko noszoną głową i ogonem.
Pysk jest spiczasty, a głowa pokryta kilkoma dość twardymi włosami. Trufla jest bardzo ciemna u psów o ciemnym umaszczeniu; różowa lub brązowa u psów o umaszczeniu blond lub brązowym, a u psów o umaszczeniu plamistym – plamy depigmentacyjne. Oczy są w kształcie migdałżw, z czujnym i inteligentnym wyrazem, uszy są do 10 centymetrżw długości i przypominają uszy nietoperza, ale są rozłożone, dość duże i bardzo eleganckie.
Pelerynę można mieć na dwa sposoby, bez włosów i z włosami.
Odmiana bezwłosa: Jej najważniejszą cechą jest całkowity lub prawie całkowity brak włosów, przy gładkiej i miękkiej skórze. Odmiana z włosami jest taka sama jak odmiana bez włosów, zawsze z tymi samymi harmonijnymi proporcjami.
Kolor sierści lub skóry waha się między szarym, ciemnobrązowym i złotym. Szczenięta rodzą się różowe i osiągają swoje rodowodowe umaszczenie w wieku około jednego roku.
Zdrowie i pielęgnacja psów rasy Xoloitzcuintle
Psy tej rasy są wytrzymałe i odporne, nie są podatne na żadne szczególne problemy zdrowotne ani wady genetyczne. Główne problemy zdrowotne występujące u Xolo dotyczą ich skóry, ponieważ są one szczególnie podatne na oparzenia słoneczne. Ponadto, skóra jest podatna na podrażnienia i łatwo ją zranić podczas zabawy z innymi psami lub kotami, ponieważ jest bezwłosa. Jego średnia długość życia wynosi około 15 lat.
Jego skóra musi być chroniona przed poparzeniem słonecznym, gdy jest gorąco; zaleca się stosowanie kremu ochronnego, który naprawi skórę przed gwałtownym działaniem promieni ultrafioletowych. Ważne jest, aby stale złuszczać skórę xolus, aby martwy naskórek odpadł, a na jego miejsce pojawiła się nowa, gładka i miękka skóra. Można stosować produkty na bazie oleju podobne do tych stosowanych do pielęgnacji skóry ludzkiej. Jest również bardzo wrażliwy na zimno i musi być przykryty w zimie.
Ponieważ jest bezwłosy, nie wymaga żadnej pielęgnacji sierści, poza ochroną skóry przed ciepłem i zimnem.
Jeśli chodzi o jego dietę, jest to bardzo łakomy okaz: może to być dobre dla jego edukacji, ale potrzebuje zrównoważonych racji żywnościowych, aby zapobiec przybieraniu na wadze.
